Tìm giải pháp đột phá nâng cao hơn nữa hiệu quả quản lý nhà nước về TN&MT

(TN&MT) - Ngày 19/7/2019, tại Thanh Hóa, Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức Hội nghị Giao ban công tác quản lý tài nguyên và môi trường các tỉnh thành phố khu vực phía Bắc. Chủ trì Hội nghị có Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà, các Thứ trưởng Nguyễn Thị Phương Hoa, Võ Tuấn Nhân, Trần Quý Kiên, Lê Công Thành.

Tham dự Hội nghị còn có Phó Bí thư tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đình Xứng; ông Phạm Quang Ngọc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình; ông Bùi Thế Cử, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên; ông Cao Tường Huy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh cùng lãnh đạo các Sở Tài nguyên và Môi trường 31 tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà phát biểu khai mạc Hội nghị

Chủ động chuyển hóa thách thức thành cơ hội

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, trải qua chặng đường 3 năm 6 tháng thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 2016 - 2020 và vui mừng nhìn lại những thành tựu, những khó khăn đã vượt qua kể từ đầu nhiệm kỳ, bằng các giải pháp tổng thể, với cách tiếp cận mới, tư duy mới và triết lý phát triển mới chúng ta đã chủ động ứng phó, giải quyết một cách bài bản, khoa học với tinh thần trách nhiệm cao để từng bước chuyển hóa thách thức thành cơ hội, tập trung tháo gỡ các rào cản, giải phóng nguồn lực tài nguyên cho phát triển KT-XH; tạo sự chuyển biến rõ nét, thực chất trên các lĩnh vực. Chủ động chuẩn bị và tham mưu để Đảng và Nhà nước ban hành những chủ trương, chính sách lớn mang tầm chiến lược dài hạn cho giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Bộ trưởng Trần Hông Hà thông tin, Bộ đã tổng kết đánh giá thực tiễn, nghiên cứu đề xuất Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ ban hành các chủ trương, chính sách, pháp luật, chiến lược để phát huy nguồn lực tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu như: Nghị quyết số 36-NQ/TW của BCH Trung ương về chiến lược phát triển kinh tế biển; Kết luận số 36-KL/TW về đất đai; Luật Đo đạc và Bản đồ; Nghị quyết số 120/NQ-CP về phát triển bền vững vùng đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu,…

Quỹ đất từng bước được khai thác hiệu quả hơn, theo số liệu thống kê đất đai vừa được hoàn thành cho thấy chúng ta đảm bảo được chỉ tiêu diện tích đất lâm nghiệp đạt hơn 42% diện tích tự nhiên, quỹ đất phi nông nghiệp tăng 25 nghìn ha trong giai đoạn 2016 - 2018 để phục vụ phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển đô thị, nhu cầu nhà ở cho nhân dân. Tình trạng lãng phí đất đai, quy hoạch treo, dự án treo ở các đô thị, lãng phí trong sử dụng quỹ đất của các nông, lâm trường được tập trung giải quyết.

Thu tiền sử dụng đất tăng đều qua các năm, năm 2016 là 77,9 nghìn tỷ, năm 2017 đạt 104 nghìn tỷ đồng, năm 2018 là 121,4 nghìn tỷ đồng, trong 6 tháng đầu năm đã đạt gần 50 nghìn tỷ đồng, chiếm 9,5% thu ngân sách nội địa. Thu tiền từ cấp quyền khai thác tài nguyên nước lũy kế đến nay đạt 9 nghìn tỷ đồng tăng 2 nghìn tỷ so với năm 2018, thu từ khai thác khoáng sản đạt khoảng 4 nghìn tỷ. Ngành khai khoáng đóng góp 0,12 điểm phần trăm; lĩnh vực bất động sản đóng góp 0,27 điểm phần trăm.

Công tác thanh tra, kiểm tra đã mang lại hiệu quả, chấn chỉnh, nâng cao hiệu quả công tác quản lý tài nguyên và môi trường. Trong 3 năm 2016-2018, qua thanh tra toàn ngành kiến nghị thu hồi gần 13 nghìn ha đất. Khiếu kiện về đất đai giảm 38% so với giai đoạn trước. Qua hoạt động giám sát tối cao về tình hình quản lý đất đai ở đô thị tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội đánh giá cao kết quả công tác quy hoạch, quản lý đất đai tại các đô thị góp phần thay đổi diện mạo đô thị, phát huy nguồn lực đất đai cho phát triển.

Vấn đề môi trường đó các chuyển biến từ phương thức, tư duy quản lý đến triển khai trong thực tiễn. Nhiều dự án công nghiệp lớn đã được kiểm soát, bảo vệ môi trường để hoạt động hiệu quả tạo động lực thúc đẩy kinh tế phát triển. Có 88,3% số KCN có hệ thống xử lý chất thải tập trung, có thể hoàn thành vượt mục tiêu 89% do Quốc hội giao trong năm 2019. Đã triển khai nhiều giải pháp, sáng kiến quốc tế và trong nước nhằm giải quyết tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa, bước đầu tạo được sự chung tay của toàn xã hội. Thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh trong lĩnh vực môi trường đã được đơn giản hóa (25TTHC), rút ngắn thời gian 15-25 ngày phù hợp với công nghệ.

Tiềm năng lợi thế về biển tiếp tục được phát huy, các tỉnh, thành phố ven biển tiếp tục là động lực cho phát triển trong 6 tháng đầu năm 2019, tốc độ tăng giá trị tăng thêm ngành công nghiệp của Trà Vinh tăng 43,13% so với cùng kỳ năm trước, Thanh Hóa tăng 42,6%, Hà Tĩnh tăng 30,98% Quảng Ninh tăng 13,51%; thành phố Hồ Chí Minh tăng 7,8%, trong 6 tháng cuối năm 2019 sẽ thêm Hải Phòng là động lực tăng trưởng mới…. Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đang được tích cực triển khai; vướng mắc liên quan đến hoạt động giao khu vực biển, nhận chìm đã được tháo gỡ; chúng ta đang thực hiện thủ tục tiếp nhận tàu nghiên cứu do Nhật Bản trao tặng để hình hành đội tàu nghiên cứu biển, vươn ra làm chủ biển khơi.

Về công tác dự báo khí tượng thuỷ văn, đã tiệm cận với trình độ các nước tiên tiến trong khu vực, thế giới; gia tăng thời hạn dự báo trước các loại hình thiên tai với với độ chính xác để các địa phương chủ động phòng tránh giảm thiệt hại.

Trong ứng phó với BĐKH đã nghiên cứu đề xuất giải pháp tổng thể phát triển bền vững vùng đồng bằng sông Cửu Long; nghiên cứu giải pháp thủy thạch động lực trong phòng chống sạt lở bờ sông, bờ biển; khảo sát xác định các khu vực có nguy cơ sạt lở ở miền núi phía Bắc,…để từ mô hình điểm sẽ nhân rộng ra các vùng.

Ông Nguyễn Đình Xứng, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá phát biểu tại Hội nghị

Chuyển biến rõ nét trong cung cấp dịch vụ công ở các địa phương

Với nỗ lực rất lớn từ các địa phương, một vấn đề rất bức xúc là cung cấp dịch vụ công cho người dân, doanh nghiệp đã có sự chuyển biến rất rõ nét. Nếu từ năm 2015, 2016 người dân, doanh nghiệp thường kêu ca, phàn nàn về các thủ tục đất đai, khoáng sản nhất là thủ tục làm sổ đỏ, tiếp cận đất đai,..thì nay qua lăng kính đánh giá của các tổ chức độc lập quốc tế, Nhân dân, doanh nghiệp, ngành ta đã có bước chuyển biến rất rõ qua từng năm.

Theo khảo sát của PAPI, tỷ lệ người dân phản ánh phải bôi trơn khi làm thủ tục sổ đỏ giảm 29% so với năm 2015, chỉ số hài lòng đối với trường hợp bồi thường khi thu hồi đất nông nghiệp đạt 68%. Chỉ số tiếp cận đất đai tăng 0,27 điểm. Các chỉ đo lường sự hài lòng của người dân (SIPAS) đối với 2 dịch vụ công về đất đai và môi trường tăng đều qua 3 năm, trong đó chỉ số đánh giá về tiếp cận dịch vụ công tăng từ 73,7 năm 2016 lên 80,03 điểm năm 2018; chỉ số đánh giá về quy định về TTHC từ 73,5 lên 84,53 điểm; chỉ số đánh giá sự phục vụ của công chức tăng từ 74,3 lên 81,52 điểm; chỉ số đánh giá kết quả giải quyết TTHC tăng từ 73,7 lên 85,25 điểm.

Chỉ số đăng ký tài sản (gồm đất đai, nhà ở, tài sản gắn liền với đất) xếp 60/190 quốc gia được đánh giá. Tỷ lệ cấp Giấy chứng nhận đã đạt 97,5%.

Trong công tác phối hợp, Bộ đã lắng nghe tiếng nói từ địa phương cơ sở để hoàn thiện chính sách theo hình thức một văn bản sửa nhiều văn bản như: Nghị định số 01 năm 2017 giải quyết các vướng mắc về chính sách đất đai; Nghị định số 40 năm năm 2019 giải quyết các vấn đề về môi trường. Trên cơ sở các kiến nghị địa phương gửi về và sau 02 Hội nghị giao ban vùng sẽ tiếp tục trình ban hành các văn bản, ban hành theo thẩm quyền tháo gỡ các vướng mắc.

Toàn cảnh Hội nghị 6 tháng đầu năm 2019: Ban hành gần 3 nghìn văn bản giải đáp, hướng dẫn

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2019, toàn ngành đã chỉ đạo giải quyết tháo gỡ các vướng mắc cụ thể từ thực tiễn với gần 3 nghìn văn bản giải đáp, hướng dẫn (riêng Bộ đã ban hành 1.300 văn bản) các văn bản này sẽ được tập trung thành cơ dữ liệu để các địa phương nghiên cứu, tổ chức triển khai. Các tỉnh, thành phố đã tổ chức thực hiện tốt chính sách, pháp luật tạo sự chuyển biến lớn trên thực tiễn.

“Kết quả trên có sự quan tâm rất lớn của các Tỉnh uỷ, Thành uỷ, Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trong công tác chỉ đạo, lãnh đạo công tác quản lý tài nguyên và môi trường ở địa phương” – Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh.

Từ tình hình thực tiễn, qua nắm tình hình địa phương, và hội nghị giao ban các tỉnh phía Nam, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, công tác quản lý tài nguyên và môi trường còn một số hạn chế và những thách thức to lớn cần phải vượt qua.

Trước hết, nổi lên là nhu cầu khai thác, sử dụng các nguồn lực tài nguyên ngày càng tăng, đòi hỏi cần phải có các giải pháp sử dụng hợp lý thông qua giải quyết tốt bài toán quy hoạch.

Chính sách, pháp luật còn có sự chồng chéo, mâu thuẫn như quy định của pháp luật đất đai, pháp luật về đấu thầu, pháp luật về quản lý tài sản công; một số chính sách (như Luật quy hoạch) chưa phù hợp với thực tiễn dẫn đến khó khăn lúng túng khi áp dụng, triển khai.

Khiếu kiện về đất đai đã giảm nhưng các vụ việc tồn đọng là các vụ việc khó, phức tạp, kéo dài nhiều năm; khiếu kiện về môi trường đang nổi lên ở nhiều địa phương đặt ra cho những yêu cầu cần phải giải quyết một các tổng thể từ cơ chế chính sách, đến quy hoạch, đến công nghệ xử lý và trách nhiệm của từng người dân, doanh nghiệp.

Nhiều vấn đề có tính liên vùng, liên ngành, liên quốc gia trong quản lý tài nguyên, môi trường chưa có sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các ngành, giữa các địa phương, chưa có cơ chế chia sẻ giữa các quốc gia.

Ô nhiễm môi trường vẫn diễn biến phức tạp do tác động tích lũy trong thời gian dài; khai thác cát sỏi trái phép còn xảy ra ở nhiều địa phương; BĐKH ngày càng phức tạp, khó lường, các hiện tượng thời tiết cực đoan gia tăng;

Việc xây dựng các cơ sở dữ liệu của ngành còn chậm; mạng lưới quan trắc, công nghệ dự báo, cảnh báo vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao.

Có tình trạng cán bộ thiếu tinh thần trách nhiệm trong thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao để đình trệ công việc ảnh hưởng phát triển kinh tế của địa phương và của đất nước; một số trường hợp cố tình vi phạm pháp luật, nhũng nhiều, phiền hà trong thực thi công việc đến mức bị xử lý kỷ luật đây là bài học đau xót đối với toàn ngành.

Ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ TN&MT báo cáo tại Hội nghị

Thảo luận 5 vấn đề trọng tâm

Khẳng định tầm quan trọng của Hội nghị, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết: Hội nghị ngày hôm nay có ý nghĩa hết sức quan trọng trong bối cảnh chúng ta đang chuẩn bị các văn kiện, kế hoạch phát triển KT-XH thời kỳ 2021-2030 phục vụ Đại hội các cấp tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; chuẩn bị triển khai xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và Dự toán ngân sách nhà nước năm 2020 và tập trung hoàn thành các chỉ tiêu phát triển KT-XH năm 2019 của đất nước và từng địa phương. Tại hội nghị khu vực phía Nam với tinh thần cởi mở, thẳng thắn, Bộ và các tỉnh, thành phố đã trao đổi rất tích cực, hiệu quả hơn 30 nội dung liên quan đến tổ chức cán bộ, đất đai, môi trường, khoáng sản, biển và hải đảo, tương tác chia sẻ thông tin, dữ liệu,...

Bộ trưởng Trần Hồng Hà chỉ ra 5 vấn đề trọng tâm để các đại biểu dự Hội nghị giao ban công tác quản lý tài nguyên và môi trường các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc cùng trao đổi, thảo luận bàn về một số giải pháp quan trọng.

Một là, thảo luận các chủ trương, cơ chế, chính sách, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm nhằm tạo được các đột phá có tính cách mạng để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về TN&MT, phát huy nguồn lực tài nguyên, bảo vệ môi trường, chuyển hoá thách thức của biến đổi khí hậu thành cơ hội cho phát triển, trên có sở đó đưa vào các văn kiện, Nghị quyết Đại hội đảng các cấp để huy động toàn hệ thống chính trị trong triển khai thực hiện.

Hai là, tập trung thảo luận về Luật sửa đổi một số điều của Luật đất đai, và Luật sửa đổi một số điều của Luật Bảo vệ môi trường.

Ba là, xác định các mục tiêu, nhiệm vụ, định hướng ưu tiên trong Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và Dự toán ngân sách nhà nước năm 2020 để giao chỉ tiêu trách nhiệm cho tưng cấp, từng ngành.

Bốn là, tinh thần của Thủ tướng là kiên định mục tiêu, nhiệm vụ đề ra, không điều chỉnh bất cứ một chỉ tiêu nào. Ngành TN&MT với vai trò là cơ quan quản lý các tư liệu, nguồn lực đầu vào và đầu ra cho mọi hoạt động kinh tế - xã hội cần phải đặt quyết tâm rất cao với tinh thần chủ động, sáng tạo để triển khai các nhiệm vụ Lãnh đạo Bộ mong muốn trực tiếp lắng nghe phản ánh các vướng mắc và cùng các đồng chí thảo luận, trao đổi, giải đáp, tháo gỡ để khơi thông các điểm nghẽn cho phát triển.

Năm là, tiếp tục thảo luận và chia sẻ những kinh nghiệm về nâng cao hiệu quả cải cách hành chính, mang lại sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp.

Phóng viên Báo Tài nguyên và Môi trường tiếp tục cập nhật diễn biến Hội nghị quan trọng này trong các bản tin tiếp theo.

Khương Trung – Thanh Tâm

Tag: Ô nhiễm môi trường, quan trắc tiếng ồn, quan trắc môi trường, cấp phép xả thải