Xi măng là một loại vật liệu xây dựng không thể thiếu trong một nền công nghiệp hiện đại. Việt Nam là một nước có nền công nghiệp phát triển nhanh, yêu cầu về cơ sở hạ tầng, đường xá cầu cống...rất cao do đó nhu cầu tiêu thụ xi măng lớn. Chính vì do nhu cầu tiêu thụ xi măng cao đã cho ra đời lần lượt các doanh nghiệp sản xuất xi măng ra đời trong đó nhà máy xi măng Bỉm Sơn Thanh Hóa đã cung cấp hàng nghìn tấn xi măng cho cả nước tuy nhiên kéo theo đó là vấn đề ô nhiễm môi trường đang diễn biến phức tạp đặc biệt là ô nhiễm không khí do khói bụi và khí thải. Những hậu quả của ô nhiễm làm:

- Biến đổi môi trường cảnh quan, đất trồng trọt...

- Khí thải từ quá trình sản xuất, bụi từ quá trình vận chuyển, gây ảnh hưởng tới sức khỏe người dân và môi trường.

Chính vì vậy , chương trình quan trắc này được lập ra là tìm hiểu thống kê số liệu một cách ngắn ngọn và chính xác chất lượng môi trường khu vực cần nghiên cứu, đồng thời giúp các nhà quản lý dựa trên số liệu quan trắc để đưa ra những biện pháp quản lý khác nhau, góp phần bảo vệ môi trường và đảm bảo cho sức khỏe người dân từ sự phát thải các khí như: CO2, SO2,CO,NO2...gây ra các bệnh về đường hô hấp, nguy hiểm nhất là ung thư. Đồng thời duy trì và bảo tồn tài nguyên thiên nhiên.

1: Quan trắc

a,Mục tiêu, nguyên tắc và yêu cầu chương trình quan trắc môi trường:

- Theo dõi, giám sát chất lượng không khí xung quanh nhà máy.

- Xác định thành phần nồng độ các chất gây ô nhiễm ảnh hưởng tơi sức khỏe con người.

- Đánh giá, dự báo diễn biến môi trường và đưa ra các biện pháp phòng ngừa.

- Cung cấp thông tin và số liệu quan trắc.

Yêu cầu:

- Đáp ứng được mục tiêu bảo vệ môi trường đảm bảo chất lượng và kiểm soát chất lượng.

- Phù hợp với luật bảo vệ môi trường 2005.

- Tuân thủ thông tư số 21/2011/TT-BTNMT về hướng dẫn đảm bảo chất lượng và kiểm soát chất lượng trong quan trắc môi trường.

b,Thiết kế chương trình quan trắc

- Kiểu quan trắc quan trắc môi trường tác động.

Quan trắc môi trường không khí xung quanh nhà máy xi măng Bỉm Sơn.

c, Thời gian và tần suất quan trắc :

+ thời gian từ 6h – 20h, mỗi lần lấy 1 mẫu, mỗi mẫu cách nhau 2 giờ.

+ Tần suất quan trắc : tối thiểu là 4lần/năm chia theo tháng ( tháng 1, 5,9, 12 ) để đánh giá diễn biến chất lượng không khí xung quanh theo không gian và thời gian.

d, Vị trí quan trắc:

+ điểm 1 vị trí ống khói khí thải của nhà máy.

+ điểm 2 cách ống khói 100m về phía đông bắc

+ điểm 3 cách ống khói 150 m về phía đông nam.

2: Tiến hành quan trắc

Quan trắc tại hiện trường

- Tại vị trí lấy mẫu, tiến hành đo các thông số khí tượng: nhiệt độ, gió, độ ẩm, áp suất khí quyển, hướng gió.

- Các thông số và phương pháp đo lấy mẫu không khí.

+ SO2 theo TCVN 5971: 1995

+ CO TCN 593 – Bộ Y Tế

+ NO2 TCVN 6137: 2009

Các thông số khí tượng

- Đo nhiệt độ: dùng nhiệt kế thủy ngân, nhiệt kế bán dẫn.

- Đo độ ẩm: dùng ẩm kế hoặc nhiệt kế chuyên dụng Asman, sau đó dựa vào biểu đồ chênh lệch giữa nhiệt độ đo được của nhiệt kế kho và nhiệt kế ướt sau đó nội suy ra độ ẩm tương đối.

- Đo áp suất khí quyển: dùng áp kế (baromet).

- Đo gió và hướng gió có thể dùng la bàn.

3: Phương pháp bảo quản và vận chuyển mẫu.

Trong quá trình lấy mẫu cần phải có những phương pháp bảo quản phù hợp với quy trình kỹ thuật phân tích do quá trình vận chuyển rất dễ làm thay đổi thành phần tính chất hóa lý của mẫu.

+ Đối với các mẫu lấy bằng phương pháp hấp phụ SO2, NO2 dung dịch đã hấp thụ được chuyển vào lọ thủy tinh và được bảo quản lạnh trong vòng 24h.

+ Đối với CO lấy theo phương pháp thay thế thể tích đựng polyetylen đựng mẫu

+ Đối với mẫu bụi mẫu được cho vào bao kép, bảo quản ở điều kiện thường.

Hình 2: Công nhân nhà máy Bỉm sơn - Thanh Hóa

4: Phân tích trong phòng thí nghiệm

Tùy vào mục tiêu và số liệu cùng với trang thiết bị phân tích phù hợp với tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế.

5: Xử lý số liệu và lập báo cáo

Thông qua quá trình quan trắc môi trường cho thấy nồng độ các chất khí đều vượt tiêu chẩn cho phép như CO vượt 4.5-6.3 lần NO2, SO2 theo qcvn 23/2009 BTNMT

Nội dung báo cáo quan trắc:

Bài báo cáo mô tả hoạt động quan trắc môi trường không khí tại nhà máy xi măng Bỉm sơn đồng thời đưa ra các số liệu chính xác về mức độ ô nhiễm không khí do nhà máy gây ra với môi trường thông qua số liệu quan trắc và đưa ra những phương pháp nhằm hạn chế tối đa tình trạng ô nhiễm.

Các nhà quản lý cũng cần phải có biện pháp yêu cầu nhà máy phải lắp đặt hệ thống xử lý khí thải để bảo vệ môi trường gắn liền với sản xuất thân thiện môi trường.

Báo cáo đã sử dụng phương pháp quan trắc lấy mẫu và đo tại hiện trường, phương pháp bảo quản và xử lý mẫu, phương pháp phân tích trong phòng thí nghiệm đối với các mẫu khí, bụi, phương pháp so sánh đánhgiá phù hợp với tiêu chuẩn quy chuẩn việt nam tt 23/2009 BTNMT về khí thải công nghiệp sản xuất xi măng.