Liên Hợp Quốc nối lại đàm phán về Hiệp ước nhựa toàn cầu

Cuộc đàm phán về Hiệp ước nhựa toàn cầu sẽ được Liên Hợp Quốc nối lại vào tháng 8, sau thất bại hồi cuối năm ngoái.

Thông tin trên được chương trình môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) cho biết ngày 3/3. Vòng đàm phán mới hướng tới một hiệp ước nhựa toàn cầu sẽ diễn ra vào ngày 5-14/8 tại Geneva, Thụy Sĩ.

Công nhân vớt rác trên sông Negro, bang Amazonas, Brazil. Ảnh: AP

Cuối năm ngoái, hơn 100 quốc gia tập trung tại Busan, Hàn Quốc dự cuộc họp của Ủy ban đàm phán Liên chính phủ Liên Hợp Quốc (INC-5) nhằm đưa ra một hiệp ước nhựa toàn cầu có tính ràng buộc pháp lý. Đây được cho là cuộc họp cuối cùng sau bốn vòng đàm phán trước đó, nhưng chưa thể chốt được thỏa thuận nào. Các nước thống nhất hoãn các quyết định quan trọng cho phiên họp mới, được gọi là INC-5.2.

Vấn đề gây chia rẽ nhất trên bàn đàm phán gồm các điều khoản hạn chế sản xuất, quản lý sản phẩm nhựa và hóa chất đáng lưu tâm. Bên cạnh đó, khoản tài trợ giúp các nước đang phát triển thực hiện hiệp ước cũng gây tranh cãi.

Hiệp ước nhựa kỳ vọng sẽ tạo ra một lộ trình hướng tới mục tiêu giảm sản lượng nhựa toàn cầu, trong khi các quốc gia ủng hộ dầu mỏ và hóa dầu không muốn hạn chế sản xuất loại này.

Financial Times nhận định nếu đạt được đồng thuận, hiệp ước này sẽ là một trong những thỏa thuận quan trọng nhất về môi trường kể từ Thỏa thuận Paris về khí hậu năm 2015.

Sản xuất nhựa được dự báo tăng gấp ba lần vào 2050. Vi nhựa được tìm thấy trong không khí, nông sản tươi, thậm chí sữa mẹ. Các hóa chất đáng lo ngại trong nhựa gồm hơn 3.200 loại, trong đó phụ nữ và trẻ em dễ bị phơi nhiễm, theo báo cáo năm 2023 của chương trình môi trường Liên Hợp Quốc.

Tuy nhiên, giới phân tích lo ngại việc tiến tới một thỏa thuận trong vòng đàm phán tới có nhiều trở ngại hơn trong bối cảnh địa chính trị thay đổi cùng quan hệ ngoại giao căng thẳng. Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump đã rút khỏi Thỏa thuận Paris. Chính quyền Washington cũng cắt tài trợ cho các nước trong chương trình chống biến đổi khí hậu, đồng thời áp thuế lên quốc gia đồng minh như Canada và Mexico.

Bên cạnh đó, Liên minh châu Âu (EU) có dấu hiệu nới lỏng một số chính sách tập trung vào khí hậu của họ, ví dụ cho phép các nhà sản xuất ôtô thêm thời gian để tuân thủ mục tiêu phát thải mới, giảm các yêu cầu trong báo cáo bền vững và mở rộng miễn trừ đối với thuế carbon biên giới (CBAM).

Vòng đàm phán khí hậu gần đây nhất của Liên Hợp Quốc tại Baku, Azerbaijan, cho thấy hợp tác nhằm giải quyết vấn đề khí hậu đã trở nên căng thẳng. Các quốc gia cố gắng đạt mục tiêu tài chính toàn cầu 300 tỷ USD mỗi năm còn một số quốc gia như Ấn Độ chỉ trích kết quả này là "sự nhạo báng công lý".

Bảo Bảo (theo Reuters)