Những điều cần biết về quan trắc nước mặt tự động, liên tục

Ô nhiễm nguồn nước là vấn đề nghiêm trọng tại các nước phát triển đang đẩy mạnh công nghiệp hoá, điều này càng khẳng định tầm quan trọng của ngành quan trắc, đặc biệt là lĩnh vực quan trắc nước mặt tự động, liên tục.

Việc quan trắc nước mặt giúp hệ thống hoá một cách toàn diện các báo cáo chuyên sâu về nước mặt ở từng khu vực, từ đó giúp các nhà chức trách đưa ra được những hướng giải quyết kịp thời, giúp bảo vệ và ổn định môi trường sống. 

1. Quan trắc nước mặt tự động là gì?

Hệ thống quan trắc nước mặt tự động là gì? Quan trắc nước mặt tự động liên tục là quá trình đo đạc các yếu tố tác động lên chất lượng nước trên bề mặt sông hồ một cách liên tục, có thể theo dõi diễn biến chất lượng nước và đưa ra các đánh giá dựa trên những tiêu chuẩn theo quy định của pháp luật.

2. Đối tượng nào cần quan trắc nước mặt tự động?

Đối với từng địa phương, từng khu vực cụ thể, Bộ TT&MT sẽ có những quy định riêng về việc quan trắc nước mặt, đặc biệt là tại các doanh nghiệp, Khu công nghiệp, Khu chế xuất có quy mô xả thải lớn, trên 500m3/ngày đêm, cụ thể như sau:

• Các khu vực phát triển dân cư đô thị, thương mại, sinh thái,…có hệ thống quan trắc nước thải và thu gom, xử lý chất thải tập trung.

• Khu công nghệ cao, logistics, khu công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải, khí thải, chất thải rắn quy mô lớn. Đặc biệt là những vị trí tiếp cận sông suối, hồ sinh thái, nuôi trồng thuỷ hải sản…

• Khu vực dân cư vùng nông thôn, nông nghiệp công nghệ cao có sử dụng hoá chất, dư lượng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật,…có nguy cơ gây tác động đến nguồn nước xung quanh.

• Khu vực kinh doanh, sản xuất các loại hình công nghiệp có nguy cơ ô nhiễm và gây hại đến môi trường nói trên bắt buộc phải lắp đặt hệ thống quan trắc nước mặt tự động theo danh mục quy định tại luật hiện hành như sau:

  • Nhóm 1: Khai thác khoáng sản quặng, luyện kim, phá dỡ tàu biển, sản xuất giấy, bột, ván, sản xuất phân bón, thuốc, hoá chất, ngành dệt sợi nhuộm, da thuộc, lọc khí hoá dầu, than, nhiệt điện, hạt nhân.

  • Nhóm 2: xử lý chất thải, tái chế phế liệu, tái chế, xi mạ kim loại, sản xuất pin, ắc quy, Clinker.

  • Nhóm 3: Sản xuất chế biến cao su, tinh bột, mía đường, bột ngọt, bia rượu, cồn, thuỷ hải sản, gia súc – gia cầm, linh kiện – thiết bị điện tử.

3. Quy định về thông số quan trắc chất lượng nước mặt tự động, liên tục

Theo Điều 26. Yêu cầu cơ bản đối với trạm quan trắc chất lượng nước mặt tự động, liên tục - thông tư 10/2021/TT-BTNMT bổ sung, quy định về quan trắc môi trường nhóm thông số bắt buộc đối với trạm quan trắc nước mặt tự động gồm có:

• Nhiệt độ

• Độ pH

• Hàm lượng oxy hòa tan (DO)

• Tổng chất rắn lơ lửng (TSS)

• Nhu cầu oxy hóa học (COD)

Ngoài ra, tại Điểm b, Khoản 1. Điều 26, Chương VI căn cứ vào mục tiêu quan trắc, đặc điểm khu vực quan trắc, trạm quan trắc nước mặt tự động, liên tục có thể quan trắc một số thông số bổ sung như sau: độ màu, thế oxi hóa khử (Eh hoặc ORP), tổng chất rắn lơ lửng (TSS), nhu cầu oxi sinh hóa (BOD5), nhu cầu oxi hóa học (COD), nitrit (NO2-), nitrat (NO3-), Amoni (NH4+), Sulfate (SO42-), photphat (PO43-), tổng nitơ (T-N), tổng photpho (T-P), silicat (SiO32-), tổng sắt (Fe), clorua (Cl-), florua (F-), độ kiềm, coliform, E.coli, phecal coli, xianua (CN-), đioxit silic (SiO2), dầu, mỡ, asen (As), cadimi (Cd), crom (Cr), chì (Pb), thủy ngân (Hg), kẽm (Zn), đồng (Cu), niken (Ni), mangan (Mn), các ion natri (Na+), kali (K+), magie (Mg2+), canxi (Ca2+), phenol, chất hoạt động bề mặt, dư lượng hoá chất bảo vệ thực vật, sinh vật phù du và sinh vật đáy…